Atex: Kennis, Kunde en Houding

Heeft u als professional te maken met (explosie)gevaarlijke stoffen? Dan is het essentieel om te beschikken over de juiste kennis ten aanzien van explosieveiligheid, procesveiligheid en ATEX-richtlijnen. Deze kennis bepaalt samen met de kunde van u als individu - en dat van uw team - hoe veilig en succesvol u explosie- en procesveiligheid kunt toepassen in de praktijk. De laatste schakel daarbij is houding. Niet alleen die van u of uw team, maar juist die van de gehele organisatie.

Hoe makkelijk kan het (bijna) fout gaan.

Neem als voorbeeld: Drukvaste 3 kW elektromotor, 1500 rpm, II2G Exde IIT4 / II2D ExtD A21 T120 met reductor, i = 11,88 , IIGD c,k T4/120

Bovenstaande aandrijving wordt ter revisie aangeboden; hij maakt lawaai.

Bij demontage worden de volgende mechanische defecten (ontstekingsbronnen) geconstateerd:

• ADZ-lager van de motor is door smering te kort heet geworden (paars aangelopen);
• Hierdoor is ook de as gaan aanlopen in het motorschild (met drukvaste as-doorvoer).

Kennis:

De lagers van de elektromotor zijn geen onderdeel van de drukvaste constructie (gedeelte waar de wikkelingen zich bevinden) van de elektromotor. Een mogelijke ontstekingsbron (bv. sluiting in een wikkeling) kan voor een explosie zorgen, maar door de constructie van de motor (o.a. drukvaste spleten die de steekvlam afkoelen) zal de eventueel naar buiten tredende steekvlam niet meer genoeg energie hebben om de omgeving buiten de elektromotor te kunnen ontsteken.

Kunde:

De denkfout, bij de gebruiker van de elektromotor, die vaak gemaakt wordt is dat de lagers ook onderdeel zijn van de drukvaste constructie. Dit is hier niet het geval.

Het is de verantwoordelijkheid van de eigenaar van de motor om periodiek de lagers te controleren (b.v. met een SPM-meting) of om de lagers te vervangen zodat deze geen ontstekingsbron kunnen worden.

Houding:

Stilstand en productieverlies moet bij ATEX ondergeschikt zijn aan veiligheid. Lawaai in de elektromotor betekent dat er mechanisch iets niet goed loopt. Dit gaat meestal ook gepaard met wrijving. Dus: warmte die een mogelijke ontstekingsbron kan worden!

Wachten tot de aandrijving thermisch (op maximale opgenomen stroom) uitgeschakeld wordt is geen optie. Uitzetten van de aandrijving en deze vervangen/reviseren is de meest veilig voor mens, milieu en omgeving.

Bewustwording van bijvoorbeeld ATEX coderingen, zone indelingen, ontstaan van ontploffingen en van mogelijke ontstekingsbronnen in machines moet breed worden gedragen in elke organisatie waar explosiegevaarlijke stoffen gebruikt worden.

Deelnemen aan een cursus levert theoretische kennis op, maar deelnemen aan een ATEX Congres levert praktijkkennis aan op een presenteerblaadje. Na geluisterd te hebben naar boeiende sprekers, aanwezig te zijn geweest bij best practices en expertsessies wordt ieder ervan doordrongen dat er maar heel weinig ontstekingsenergie nodig is voor een grote calamiteit.